ENVI
ENVI
Giang Phi06:44:54 – 05/08/2020
Thức giấc vào sáng thứ bảy, ngày 25/07, tôi bàng hoàng trước tin COVID-19 tái bùng phát ở Việt Nam khi một ca nhiễm COVID-19 trong cộng đồng vừa mới được phát hiện tại thành phố Đà Nẵng quê tôi. Điều này đã chấm dứt 99 ngày liên tiếp Việt Nam không có ca nhiễm COVID-19 nào trong cộng đồng, và một lần nữa, ngành du lịch nội địa với những bước đầu phục hồi lại rơi vào tình trạng hỗn loạn. Vào thứ hai ngày 27/07, thêm 15 ca nhiễm mới đã được xác nhận và ngay lập tức 80.000 khách du lịch đã được sơ tán khỏi Đà Nẵng.
Sau đó, các tin du lịch xuất hiện trên báo đều là tin dữ, nhiều khách du lịch buộc phải giảm thời gian chuyến đi của mình, trả thêm phí để mua vé máy bay trở về và chờ đợi hàng giờ trong sân bay quá tải và đông nghịt người. Thậm chí nhiều người đã phải hủy bỏ kỳ nghỉ hè đến các khu nghỉ dưỡng đã được lên kế hoạch kỹ lưỡng, chấp nhận mất một phần hoặc toàn bộ các khoản thanh toán trả trước. Ngoài những tác động tiêu cực đối với du khách, COVID-19 còn dấy lên mối quan ngại đối với việc hàng loạt khách du lịch từ Đà Nẵng ồ ạt di chuyển về các tỉnh thành khác trên khắp Việt Nam, kèm với những nguy cơ lây nhiễm bệnh dịch tiềm ẩn.
Xét về phía du khách, những người đi du lịch ngay tại địa phương vẫn có thể thoát khỏi các lịch trình hằng ngày nhàm chán, dành thời gian cho bản thân nghỉ ngơi mà không phải chịu các rủi ro nếu đi du lịch ở nơi khác (như bị mắc kẹt trong khi đi du lịch hoặc buộc phải chịu mất tiền khi hủy bỏ các kế hoạch sắp xếp từ trước). Xét về phía các công ty du lịch, du lịch địa phương cho phép các doanh nghiệp du lịch và khách sạn vốn đang gặp khó khăn có được nguồn thu nhập nhất định từ chi tiêu của dân địa phương. Trong bối cảnh các lệnh phong tỏa và hạn chế di chuyển còn kéo dài, staycation và du lịch địa phương đã được nhiều quốc gia như Úc, Singapore và Đan Mạch xúc tiến mạnh mẽ. Chẳng hạn, Tổng cục Du lịch Singapore đã mạnh tay đầu tư 45 triệu đôla Singapore trong 9 tháng tới để khuyến khích cư dân Singapore đi du lịch ngay tại địa phương thông qua chiến dịch ‘Singapoliday’.
1. ‘Thư giãn’ và ‘gắn kết gia đình’ là hai động lực hàng đầu đối với khách du lịch nội địa Việt Nam (Bùi Thanh Hương & Lee Jolliffe, 2011). Ngoài ra, ngành du lịch nội địa Việt Nam cũng bị chi phối bởi các chuyến du lịch khen thưởng (incentive travel) vốn do các đơn vị sử dụng lao động hoặc công đoàn chi trả để khuyến khích nhân viên của mình làm việc tốt hơn. Những yếu tố thúc đẩy này nên được ngành du lịch nội địa Việt Nam tận dụng để phát triển các sản phẩm du lịch địa phương phù hợp. Các khu nghỉ mát địa phương có thể chuyển hướng nhắm đến các công ty địa phương là đối tượng mục tiêu để từ đó thúc đẩy các chuyến du lịch khen thưởng, làm nổi bật cả hoạt động giải trí lẫn teambuilding, cũng như nhấn mạnh lợi ích họ sẽ có được nhờ ưu đãi về chi phí do mình đưa ra.
Ngành du lịch Việt Nam có thể học hỏi từ Singapore, nơi các cơ quan du lịch đang tích cực hợp tác với các foodie quảng bá ẩm thực địa phương, các nhiếp ảnh gia, các nhóm bảo vệ môi trường và di sản để giúp người dân địa phương khám phá những viên ngọc ẩn trong chính nơi mình sinh sống.
2. Nhờ có thu nhập khả dụng ngày càng tăng, các khách du lịch nội địa Việt Nam mong muốn nhận lại được những ‘giá trị đáng tiền’ thay cho các chuyến du lịch chi phí thấp như trước. Nói cách khác, du khách sẵn sàng trả giá tốt để đổi lấy những trải nghiệm chất lượng. Do đó, tiềm năng để phát triển các trải nghiệm du lịch cao cấp mới giúp mang lại lợi nhuận cao là rất lớn, trái ngược với trước đây – tập trung phát triển các sản phẩm du lịch đại chúng với khối lượng lớn nhưng chất lượng thấp hơn và thường dẫn đến giá trị kinh tế thấp hơn.
Ví dụ, chịu ảnh hưởng lớn từ những thay đổi theo hướng kinh tế trải nghiệm, nhiều điểm đến ở Úc đã tạo ra các trải nghiệm du lịch mang tính thử thách và khám phá nhằm phục vụ cho du khách.
3. Bên cạnh việc phát triển các sản phẩm mới, áp dụng giảm giá cho người dân địa phương tại tất cả các điểm du lịch cũng có thể góp phần thúc đẩy du lịch địa phương phát triển.
Trong nhiều năm qua, các điểm tham quan như Công viên chủ đề Ấn tượng Hội An và Khu giải trí Bà Nà Hills đã luôn đề ra mức giá đặc biệt cho người dân địa phương để khuyến khích họ đến đây tham quan nhiều hơn. Và gần đây, nhiều chuỗi khách sạn hạng sang ở Hà Nội đã tung ra các gói lưu trú cho người dân địa phương, giúp họ tận hưởng các trải nghiệm du lịch trong thành phố với giá hợp lý.
Ngoài ra, các đổi mới trong mô hình kinh doanh như hệ thống đăng ký làm thành viên/subcribe hàng năm có thể giúp các doanh nghiệp vừa giảm tác động tiêu cực do những thay đổi nhu cầu tạm thời gây ra, vừa có thể giúp suy trì mối quan hệ tốt hơn với người dân địa phương. Vì thế, không có gì đáng ngạc nhiên khi nhiều công viên chủ đề và bảo tàng trên thế giới đã mạnh tay giảm giá cho thành viên đã đăng ký cũng như cho người dân địa phương. Đối với khách sạn, xây dựng mô hình cho các khách lưu trú đăng ký làm thành viên cũng sẽ giúp loại bỏ phí hoa hồng họ vốn phải thanh toán cho bên thứ ba khi mỗi khách lưu trú đặt phòng qua trung gian.
Tiến sĩ Giang Phi,
Trợ lý giáo sư về Đổi mới và Phát triển Du lịch tại Đại học Aalborg, Copenhagen, Đan Mạch.
